In 2009 heeft het Wetenschappelijk Instituut van het CDA een rapport gepubliceerd met als titel: "Op weg naar houdbare overheidsfinanciën: een verkenning van de financiële kaders in de volgende kabinetsperiode." Een rapport dat ook voor de financiële toekomst van de gemeente Enschede interessant is. We krijgen immers de komende jaren te maken met lagere inkomsten en moeten als gevolg daarvan flink bezuinigen. Het rapport merkt in dit verband terecht op dat de overheidsfinanciën geen doel op zich vormen. Een gezond financieel beleid van de overheid is wel een voorwaarde voor een goed functionerende maatschappij, waarin mensen solidair en onderling verbonden met elkaar samenleven en waarin toekomstgericht wordt gewerkt en geïnvesteerd. Overheidsfinanciën die uit het lood slaan, zetten die noodzakelijk solidariteit onder druk. En dat willen we niet. Daarom moeten we een consistent, betrouwbaar, sober en effectief financieel beleid voeren. Wat mij betreft is daarbij ons motto: de tering naar de nering zetten. Er zijn mensen die het ouderwets vinden, maar er is niets mis met zuinig leven.
Om de te verwachten tekorten te dekken zijn er twee mogelijkheden: minder uitgeven of verhoging van de belastingen (bijvoorbeeld via OZB en reclamebelasting). Met de schrijvers van het genoemde rapport ben ik van mening dat belastingverhoging geen voor de hand liggende weg is, omdat we hiermee keuzen uit de weg gaan. De burger en de ondernemer krijgen de rekening, terwijl betere oplossingen uit de weg worden gegaan. We kunnen het ons als gemeente eenvoudig maken. Bijvoorbeeld door meer mensen in Enschede aan het werk te krijgen. Het bedrag dat je als gemeente aan uitkeringen moet uitgeven neemt af. Dit is een financieel voordeel. Hoe krijg je meer mensen aan het werk? Dat kan door ondernemers meer ruimte te geven, te investeren in bedrijventerreinen, verlaging van de regeldruk en de kansen van kenniseconomie van Enschede te verzilveren.
In het kader van het geven van ruimte en verlaging van de regeldruk spreekt het rapport over meer bestuurlijke bescheidenheid. Dit betekent dat de overheid op een aantal terreinen een stap terug zal moeten doen en daarmee ruimte geeft aan de samenleving. Dit kan overigens ook betekenen dat sommige taken, die nu belegd zijn bij publieke uitvoeringsorganisaties, weer dichter bij de overheid gebracht worden. Als gemeenteraad van Enschede hebben we onlangs gesproken over verbonden partijen. Die discussie krijgt nog een vervolg en daarbij kan en mag het niet zo zijn dat de overheid als vanzelfsprekend alle taken weer op zich neemt. Dat past niet bij de noodzakelijke bestuurlijke bescheidenheid.
De overheid heeft te maken met een mondige burger, die zelf keuzes wil kunnen maken. Deze burger verdient respectvol en volwassen behandeld te worden. Wat mij betreft is die burger gebaat bij regels op hoofdlijnen en meer zelfregulering. Nu zie je nog te vaak te veel regels en te weinig ruimte voor maatschappelijke partijen. Volgens het rapport heeft het te ongeclausuleerd denken in termen van publiek belang meer regelgeving en verlenging van procedures tot gevolg. Wanneer de overheid terugtreedt en meer ruimte laat aan bedrijven, maatschappelijke ondernemingen en burgers kan ook het aantal ambtenaren verminderen. Het personele zwaartepunt zou moeten liggen bij de dienstverlening zelf en veel minder bij de regels, de controle en de inspectie. Daarvoor is een cultuurverandering nodig. Bij het opstellen van regels moet niet een dicht regelend wantrouwen of angst leidend zijn, maar het eigen initiatief van de samenleving. Dit sluit goed aan bij een pleidooi dat enkele jaren geleden door de heer Wientjes van VNO-NCW is gehouden.
Als je bovenstaande vertaald in concrete acties in Enschede dan denk ik aan het volgende. Teruggave van OZB om investeringen in sportaccommodaties te bevorderen. Enkele weken geleden heb ik dit idee gelanceerd. Het geeft de Enschedeër keuzevrijheid en het stelt de gemeente in staat om de schaarse middelen op andere beleidsvelden in te zetten. Als we vaststellen dat het idee succesvol is dan kunnen we het op meer terreinen inzetten. Daarnaast moeten we in onze uitgaven keuzen maken. Wat mij betreft besteden we aandacht aan de vermindering en stroomlijning van subsidies. Thans ontvangen 53 instellingen ruim 48 miljoen euro aan subsidie. In totaal verstrekken we als gemeente Enschede meer dan 50 miljoen euro aan subsidies. Dat is heel veel geld en kunnen we onmogelijk volhouden in tijden waarin het ons financieel niet goed gaat. Ik ben geen voorstander van de kaasschaafmethode waarin iedereen moet inleveren. Voel meer voor het maken van duidelijke keuzes. Wat mij betreft schrappen we die subsidies waarbij de doelgroep klein is en het effect van het initiatief beperkt is.
|
Homepage
